به طور خلاصه اگر بخواهیم تعریفی از پادکست داشته باشیم باید بگوییم که به زبان ساده پادکست یعنی صدای ضبط شده‌‌ای که در اینترنت منتشر شده و هرکسی می‌تواند به این محتوای صوتی گوش دهد. این محتوای صوتی می‌تواند صحبت‌های یک نفر درباره موضوعی خاص، یک مکالمه چند نفره، تعریف کردن خلاصه کتاب‌ها، آموزش زبان، یا موضوع دیگری باشد.

با این تعریفی که از پادکست ارائه دادیم، یعنی اگر همین پیام صوتی که در پیام‌رسان‌هایی مثل تلگرام و واتساپ دارند را منتشر کنیم می‌شود گفت پادکست ساخته‌ایم؟ جواب این سوال هم بله است و هم خیر!

بله، به خاطر این که پادکست یک نوع محتوای صوتی حساب می‌شود و محدود به چهارچوب‌های خاصی نیست. برای مثال، اگر حسین که یک گل‌فروشی دارد، راهنماهای نگهداری گل‌های خانگی را به صورت صدای ضبط شده در کانال تلگرامش منتشر کند یعنی پادکست ساخته است.

خیر، به خاطر این که پادکست‌ها چند ویژگی مهم و مشترک دارند. پادکست‌ها فقط از اپلیکیشن‌های مخصوص قابل دریافت هستند پس از نظر فنی، هر فایل صوتی که در اپلیکیشن‌های پادکست قابل دریافت نباشد پادکست نیست. به علاوه، معمولاً پادکست‌ها کیفیت خوبی از نظر صوت و محتوا دارند.

اینطوری به راحتی می‌توانید برای سازنده پادکست نظر بنویسید، پادکست را دانلود کنید یا به صورت مستقیم کمک مالی کنید. مهم‌تر اینکه، سازنده پادکست آمار کامل و دقیقی از شنونده‌های اثر خود خواهد داشت.

همین حالا هم افرادی هستند که صدای خودشان را با موبایل ضبط می‌کنند و بعد از چسباندن آن روی تصویر و تبدیل به ویدیو در اینستاگرام منتشر می‌کنند؛ اصطلاح پادکست برای این نوع پست‌ها هم استفاده می‌شود. همین افراد اگر چند کار ساده را در ادامه انجام دهند می‌توانند محتوای تولید شده را در قالب یک پادکست واقعی منتشر کنند.

 

پادکست از کجا پیدا شد؟

 

اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی بود که ایده انتشار محتوای صوتی در اینترنت برای انواع دستگاه‌ها جذاب شد. اجرای این ایده نیاز به بستر مناسبی داشت که آن موقع فراهم نبود و باید فکری برایش می‌کردند.

همان سال‌ها بود که اپل آی‌پاد (ipod) یا همان «دستگاه پخش موسیقی همراه» را ساخت و وارد بازار کرد.

ایده اصلی این بود که فایل‌های صوتی بعد از انتشار به صورت خودکار در دستگاه‌های پخش همراه مثل آی‌پاد دریافت شوند و کاربر هم هر وقت دلش خواست به آن گوش دهد.

چندسالی طول کشید تا این ایده عملی شود اما بالاخره شرکت‌های بزرگی مثل اپل پا پیش گذاشتند و راه را برای انتشار پادکست باز کردند. وقتی هم که موبایل‌های هوشمند در بازار زیاد شدند، اپلیکیشن‌ها آمدند و محبوبیت پادکست بیشتر شد. حتی تا مدتی هیچ نام مناسبی برای این مدل جدید از محتوا وجود نداشت تا این که یک نویسنده  به نام بن هامرسلی در روزنامه گاردین از اصطلاح پادکست (Podcast) استفاده کرد. او این نام را از ترکیب دو واژۀ Broadcasting به معنی پخش همگانی و iPod ساخت. اینطوری شد که پاد + کست شد پادکست!

بعد از این که شرکت اپل قابلیت انتشار پادکست را به پلتفرم itunes اضافه کرد، ایستگاه‌های رادیویی و خلاصه هرکسی که حرفی برای گفتن داشت پادکست خودش را منتشر کرد. حالا حدود یک میلیون پادکست فعال در دنیا وجود دارد. پادکست‌های فارسی هم چند سالی است تعدادشان زیاد شده است. تعداد پادکست‌هایی که ایرانی‌ها یا فارسی‌زبان‌ها ساخته‌‌اند بسیار زیاد است و هر روز هم به تعداد آن افزوده می‌شود. حالا شاید بگویید خب پادکست همان رادیو است؛ فقط به جای آن دستگاه‌های رادیوی سنتی با موبایل گوش می‌کنند. اگر اینطور فکر می‌کنید سخت در اشتباهید. الان علت آن را برایتان توضیح می‌دهیم.

 

پادکست چه تفاوتی با رادیو دارد؟

 

اگر از نسل دهه ۸۰ به بعد باشید شاید تا حالا یکبار هم به رادیو گوش نداده‌اید و حتی یکی دوبار سعی کردید اپلیکیشن رادیو FM را از موبایلتان حذف کنید. البته اگر از نسل‌های قدیمی‌تر هم باشید حالا علاقه زیادی برای گوش دادن به رادیو ندارید. اصلاً چرا باید در عصر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی منتظر بمانیم تا اخبار یا برنامه محبوبمان از رادیو پخش شود؟ آن هم با صدایی بی‌کیفیت! نه من حوصله‌اش را دارم نه شما. ما محتوای صوتی را دوست داشتیم و داریم اما رادیو دیگر بستر جذابی برای ما نیست. حالا دوست داریم هر برنامه‌ای را که دلمان خواست در هر زمان از روز که وقت داشتیم گوش کنیم. دوست داریم صدایی که می‌شنویم کیفیتش عالی باشد. دوست داریم برنامه‌ای را که می‌شنویم به راحتی عقب و جلو ببریم و مهم‌تر از همه به راحتی با گوینده یا سازنده تعامل داشته باشیم، نظراتمان را بگوییم، لایک بزنیم و به اشتراک بگذاریم. پادکست آمد تا این عیب و ایرادها را برطرف کند و جای خالی رادیو را پر کند. تمام آن چیزهایی را که از رادیو انتظار داشتیم حالا در پادکست دور هم جمع شده‌اند.

اگر بخواهیم تفاوت‌های رادیو و پادکست را خلاصه کنیم، موارد زیر مهم‌ترین‌ها هستند:

• پادکست همیشه در دسترس است و هر وقت بخواهید می‌‌توانید گوش کنید.
• هر قسمت از پادکست محدودیت زمانی ندارد. پادکست ۱۰ دقیقه‌ای و پادکست ۶ ساعته هم داریم.
• موضوعات پادکست‌ جذاب‌تر، متنوع‌تر و آزادتر هستند.
• با موبایل یا رایانه می‌توانید دریافتش کنید.
• محتوای اکثر پادکست‌ها زودگذر و یکبار مصرف نیست. همیشه برای شنیدن جالب هستند.
• هرکسی می‌تواند پادکست بسازد. با کمترین هزینه و تجهیزات می‌توانید پادکست بسازید.

 

 

حالا دانستیم که پادکست چیست؟ چگونه می‌توان آن را ساخت و از مزایا و مواهب آن بهره جست. اما این را هم باید بدانیم که مثل هر کار دیگری ساخت و تهیه پادکست هم به دانش و مهارت خاص خود نیاز دارد. گوینده‌های حرفه‌ای همراه با قدرت بیان لازم برای نفوذ کلام و عبارات در دل شنوندگان، ایجاد بستر و استراتژی جهت نگارش متن یک پادکست خوب و قابل قبول، مدیریت انتشار آنها و صدها عنوان دیگر از جمله مواردی هستند که نشان از دشواری کار و حرفه‌ای بودن آن دارد. گروه ارتباطات و اطلاع‌رسانی طرحان در این زمینه نیز می‌تواند پاسخگوی نیازهای شما جهت حضور هرچه بهتر و پررنگ‌تر در عرصه تبلیغات، فضای مجازی و رسانه‌های دیجیتال است.