در اینجا قصد داریم تا به ساده‌ترین راه ممکن فیلم مستند را شرح دهیم . به فیلمی مستند گفته می‌شود که از لحاظ توصیف فیلم با فیلم‌های دیگر تفاوت داشته باشد . فیلم مستند را می‌توان به عنوان یک تکنیک فیلمسازی، یک سنت سینمایی و شیوه‌ای از تقابل با مخاطب که همیشه در حال تحول است و هیچ مرزبندی ندارد تعریف کرد .

از چیزهایی که سبک مستند را از دیگر سبک‌های سینمایی جدا می‌کند می‌توان به نقطه نظر هنری، نوع بیان پیام، مطالب اخلاقی و ایدئولوژیک اشاره کرد .فیلم‌های مستند با هدف تغییر در جهان‌شناسی مخاطب‌، تغییر دیدگاه و حتی سبک زندگی در مخاطبان ساخته می‌شوند .

ایده برای ساخت فیلم مستند نامحدود است به طوریکه شما می‌توانید در همه زمینه‌ها کار کنید. به طور مثال می‌توانید در مورد سیاست، جغرافیای کشورها، تاریخ، حیات وحش، سبک زندگی، وضعیت معیشتی، بحران‌های زیست‌محیطی و هزاران موضوع دیگر که دغدغه انسان امروزی است فیلم بسازید.

اصل اول کارگردانی مستند بی‌طرفی کارگردان نسبت به سوژه است. برای فیلمسازی مستند باید حقایق را آنگونه که هست به تصویر کشید هر چند این کار بسیار سخت و دشوار است و شاید مشکلات بسیار زیادی برای شما به وجود بیایید.

به فیلم مستندی می‌توان فیلم خوبی گفت که بیشترین حقیقت را در خود جا داده است. حقایق را آنگونه که هست به تصویر بکشیم حتی ممکن است این قانون با عقاید و ایدئولوژی مستندساز تفاوت داشته باشد لذا در مقابل دیدگاه کلی و چشم‌انداز کار در فیلمسازی مستند همین است.

یک اصل بسیار مهم در مستندسازی این است که موفقیت هر فیلم و فیلم‌سازی را مخاطبان آن مشخص می‌نمایند. هرچقدر که فیلم بتواند با مخاطب خود همزادپنداری و نزدیکی بیشتری داشته باشد آن فیلم موفق‌تر است.

 

انواع فیلم مستند

 

مستند واقعی یا واقع‌گرا

مستند واقعی یا واقع‌گرا اولین نوع فیلمسازی و اولین تجربه‌ها و سیاه‌مشق‌ها در هنر هفتم تلقی می‌شود.  در این نوع مستند روایت و داستان می‌تواند جنبه بازسازی‌شده داشته باشد. با توجه به این مهم که بازسازی باید از متن اصلی رویداد و آنچه قبلا به وقوع پیوسته است برداشت شود .

 

مستند رومانتیک یا طبیعی‌گرا

در این گونه از مستندها باید همواره حضور حقیقت مثلا حضور مردم در مکان و زمان حقیقی طبیعی نشان داده شود .

 

مستند تبلیغاتی و خبری

استفاده از فیلم‌هایی که یا قبلا تهیه شده و یا برای هدف خاصی از نشان دادن یک اتفاق جدید در عرصه تولید یا خدمات یا … به تولید رسیده است و تدوین دوباره آنها برای بدست آوردن ماجرای واقعی این نوع را شکل می‌دهد .